Białe krwinki, inaczej leukocyty, to, poza erytrocytami (krwinki czerwone) i trombocytami (płytki krwi), składniki krwi. Białe krwinki stanowią podstawowy element układu odpornościowego i są odpowiedzialne za rozpoznawanie oraz zwalczanie drobnoustrojów chorobotwórczych. Leukocyty produkowane są głównie w szpiku kostnym, ale dojrzewają i różnicują się również w grasicy, śledzionie i węzłach chłonnych.

Rodzaje białych krwinek

Wyróżnia się kilka rodzajów białych krwinek, które różnią się wyglądem i pełnioną funkcją. Granulocyty, czyli leukocyty zawierające w cytoplazmie liczne ziarnistości (granule) dzielą się na:

• Neutrofile – najliczniejsze spośród granulocytów, stanowią pierwszą linię obrony organizmu. Działają w miejscach zakażenia lub uszkodzenia tkanek i odpowiadają za fagocytozę, czyli pochłanianie i niszczenie bakterii oraz grzybów.
• Eozynofile – odgrywają ważną rolę w zwalczaniu pasożytów, np. robaków jelitowych, oraz uczestniczą w reakcjach alergicznych i procesach zapalnych.
• Bazofile – są najmniej liczne, biorą udział głównie w reakcjach nadwrażliwości i wytwarzaniu mediatorów stanu zapalnego, takich jak histamina.

Z kolei agranulocyty, które nie mają ziarnistości, dzieli się na:

• Limfocyty – stanowią kluczowy element odporności swoistej. Wyróżnia się limfocyty T (m.in. niszczące zakażone komórki i koordynujące odpowiedź immunologiczną), limfocyty B (produkujące przeciwciała) oraz limfocyty NK (natural killers). Te ostatnie są zdolne do niszczenia komórek nowotworowych i zakażonych wirusem.
• Monocyty – największe spośród leukocytów, które po przejściu do tkanek przekształcają się w makrofagi i uczestniczą w fagocytozie oraz regulacji procesów zapalnych.

Każdy rodzaj białych krwinek gra w układzie odpornościowym inną rolę. Neutrofile są intensywnie wydzielane podczas stanów zapalnych i zapewniają ochronę przed drobnoustrojami. Natomiast eozynofile zajmują się zwalczaniem pasożytów oraz reakcjach alergicznych.

Poziom leukocytów w wynikach morfologii

W badaniu morfologii krwi poziom leukocytów oznacza się skrótem WBC (ang. white blood cells). Ich podwyższony poziom nazywa się leukocytozą, a obniżony – leukopenią. Dlatego, w zależności od tego, który rodzaj białych krwinek jest zwiększony, mówi się o:

• neutrofilii – zwykle związanej z infekcją bakteryjną, urazem lub silnym stresem,
• eozynofilii – typowej dla alergii i zakażeń pasożytniczych,
• limfocytozie – często towarzyszącej zakażeniom wirusowym,
• monocytozie – obserwowanej m.in. w niektórych infekcjach przewlekłych czy chorobach zapalnych.

Każdy z tych stanów może być wynikiem różnych procesów chorobowych.