Onkogeny są to geny, których aktywność może prowadzić do przekształcenia zdrowych komórek w komórki nowotworowe. Powstają z protoonkogenów, tzn. prawidłowych genów, które potencjalnie mogą wyzwolić proces transformacji nowotworowej. Protoonkogeny, a konkretnie ich produkty, tzn. białka biorą udział w takich procesach, jak regulacja cyklu komórkowego, różnicowania komórek, ich proliferacji (namnażania się).

Mutacje powstające w protoonkogenach prowadzą do przekształcenia się ich w onkogen. Onkogeny są nadmiernie aktywne i niewrażliwe na bodźce powodujące wyłączenie genów, co powoduje nadmierne namnażanie się komórek i rozwój choroby nowotworowej.

Przykładem genu, który bierze udział w rozwoju raka, jest gen RAS. Gen ten, będąc w formie protoonkogenu, czyli działając prawidłowo, wyłącza lub włącza komórki, które biorą udział w kontroli namnażania się komórek. Jeśli jednak ulegnie mutacji, staje się onkogenem i znajduje się cały czas w pozycji włączającej, co prowadzi do niekontrolowanej proliferacji komórek. Mutacje genu RAS są obecne w wielu typach nowotworów, a szczególnie często w raku jelita grubego i w raku trzustki.