Czerwone krwinki, inaczej erytrocyty, to – obok leukocytów (krwinek białych) i trombocytów (płytek krwi) – podstawowe elementy morfotyczne krwi. Powstają w szpiku kostnym czerwonym w procesie erytropoezy, a po dojrzeniu trafiają do krwiobiegu, gdzie żyją przeciętnie około 120 dni.

Głównym zadaniem erytrocytów jest transport tlenu z płuc do wszystkich tkanek i narządów, a także transport dwutlenku węgla z tkanek do płuc. Ich charakterystyczny, dwuwklęsły kształt zwiększa powierzchnię wymiany gazowej i ułatwia przenikanie tlenu.

W transporcie tlenu kluczową rolę odgrywa białko hemoglobina, które wypełnia wnętrze erytrocytów. Hemoglobina wiąże cząsteczki tlenu w płucach, tworząc nietrwałe połączenie zwane oksyhemoglobiną, a następnie oddaje tlen w tkankach. To właśnie hemoglobina nadaje krwi intensywnie czerwone zabarwienie – krew natlenowana ma barwę jasnoczerwoną, a odtlenowana ciemnoczerwoną.

Proces produkcji erytrocytów nazywa się erytropoezą i zachodzi w szpiku kostnym czerwonym. Szpik taki znajduje się w nasadach kości długich oraz w kościach płaskich, takich jak mostek, żebra czy talerze biodrowe. Proces ten jest regulowany głównie przez hormon erytropoetynę, wytwarzaną w nerkach w odpowiedzi na niedotlenienie tkanek.

Wyniki morfologii krwi

W wynikach morfologii krwi poziom czerwonych krwinek oznacza się skrótem RBC (ang. Red blood cells). Ich podwyższone stężenie określa się jako erytrocytozę, a zbyt niski poziom – erytropenię. Oprócz liczby erytrocytów rutynowo bada się również poziom hemoglobiny, czyli białka odpowiedzialnego za transport tlenu, oraz hematokryt, czyli stosunek objętości erytrocytów do objętości pełnej krwi.

Obniżenie liczby czerwonych krwinek lub zawartości hemoglobiny nazywa się także anemią (niedokrwistością). Występuje ona często u osób z chorobą nowotworową, a jej przyczyn może być kilka. Może być spowodowana między innymi niedoborem żelaza w następstwie krwawienia z guza lub po zabiegach chirurgicznych. Inne możliwe przyczyny to niedobór kwasu foliowego lub witaminy B12 w wyniku niedożywienia czy zaburzeń wchłaniania. W przebiegu niektórych chorób nowotworowych, np. chłoniaków czy przewlekłej białaczki limfatycznej, może wystąpić hemoliza, czyli przedwczesny rozpad erytrocytów. Ich zmniejszona liczba bywa również skutkiem upośledzenia funkcji szpiku kostnego, co może występować po stosowaniu niektórych chemioterapeutyków hamujących wytwarzanie komórek krwi.